Osgoi Llên-ladrad

Mae llên-ladrad yn drosedd ddifrifol gyda goblygiadau difrifol.

Cyfieithiad o ddiffiniad Merriam-Webster o lên-ladrad:

Defnyddio geiriau neu syniadau rhywun arall fel pe byddent eich geiriau neu syniadau chi
Dwyn a defnyddio—syniadau neu eiriau rhywun arall—fel eich syniadau neu eiriau chi
Defnyddio cynhyrchiad rhywun arall heb gydnabod y ffynhonnell
Cyflawni lladrad llenyddol
Cyflwyno syniad neu gynnyrch sy'n deillio o ffynhonnell sydd eisoes yn bodoli fel un newydd a gwreiddiol¹

Prin iawn yw’r rhai sy’n ystyried copïo o’r we i fod yn dwyll difrifol. Fodd bynnag, ystyrir unrhyw beth a gyhoeddir ar y we i fod yn fynegiant gwreiddiol o syniad, sydd wedi ei ddiogelu gan ddeddfau hawlfraint.

Gall cyflawni llên-ladrad ddinistrio eich enw da personol, academaidd, a phroffesiynol. Gall hyn gael oblygiadau cyfreithiol ac ariannol.²

Gallwch osgoi llên-ladrad

Dysgu am lên-ladrad. Mae sawl math o lên-ladrad—o glonio i ailgylchu. Gwybod y mathau o lên-ladrad er mwyn eu hosgoi (ar gael yn Saesneg yn unig).

Dysgu sut i ddyfynnu'ch ffynonellau. Cadarnhewch ba arddull o ddyfynnu ffynonellau mae'ch hyfforddwyr yn ei disgwyl oherwydd mae ganddynt nifer i ddewis o'u plith. Dysgwch pa arddull yw dewis eich hyfforddwr. Os gallwch ddewis, dewiswch un arddull a’i ddefnyddio’n gyson.

Cynllunio gwaith eich aseiniadau. Crynhowch eich syniad gwreiddiol a chynlluniwch sut rydym yn bwriadu ei fynegi. Crëwch ddrafftiau ac amlinelliadau, dynodwch pa ffynonellau y bwriadwch eu canfod, ac esboniwch sut ydych yn bwriadu eu defnyddio.

Ymgyfarwyddwch â'ch pwnc. Y mwyaf cyfarwydd rydych gyda'r pwnc, y mwyaf tebygol ydych i ddefnyddio'ch geiriau'ch hun. Y mwyaf o ffynonellau edrychwch arnynt, y mwyaf cyfarwydd byddwch gyda'r pwnc. Gwnewch yn siŵr eich bod yn cadw trywydd o’ch ffynonellau.

Cymerwch nodiadau pan fyddwch yn adolygu ffynonellau. Gall cymryd nodiadau da helpu i drefnu'ch syniadau ac i fynegi syniadau rhywun arall yn eich geiriau eich hun.

Dyfynnwch eich ffynonellau. Os ydych yn ansicr, byddwch yn or-ofalus a dyfynnwch eich ffynonellau.

Byddwch yn ofalus i nodi syniadau a geiriau person arall yn glir. Nid yw dyfynnu ffynonellau'n ddigon. Byddwch yn glir o ran pwy ddywedodd beth. Pan mae'n ofynnol, rhowch gydnabyddiaeth i'ch ffynonellau.

Gwirio am lên-ladrad posib

Mae SafeAssign yn ddarn o offer sydd ar gael i chi a'ch hyfforddwyr. Mae SafeAssign yn helpu i hyrwyddo gwreiddioldeb ac yn creu cyfleoedd i'ch helpu i adnabod sut i briodoli ffynonellau'n gywir yn hytrach na'u haralleirio.

Mae SafeAssign yn seiliedig ar algorithm paru testun unigryw sy’n gallu nodi cydweddu union ac anunion rhwng papur a deunydd ffynhonnell. Cymharir aseiniadau yn erbyn sawl cronfa ddata yn cynnwys miliynau o erthyglau yn dyddio o’r 1990au hyd heddiw. Ar ôl y gymhariaeth, fe gynhyrchir adroddiad sy'n rhoi manylion am ganran y testun yn eich papur sy'n cyd-fynd â ffynonellau sy'n bodoli eisoes.